Ο Άγιος Νεομάρτυς Γεώργιος ο εξ Ιωαννίνων

Κοντάκιο, ήχος πλ. δ΄

«Ὡς ἐναθλήσας ἀνδρικῶς ὑστέροις ἔτεσι

τῆς τῶν Μαρτύρων κατηξίωσαι λαμπρότητος

καὶ θαυμάτων ἐκομίσω πλουσίαν χάριν.

Ἀλλὰ πρέσβευε πρὸς Κύριον δεόμεθα

πάσης βλάβης ἐκλυτροῦσθαι καὶ κακώσεως

τοὺς βοῶντας σοι, χαίροις Μάρτυς Γεώργιε» 

Ο Άγιος Νεομάρτυς Γεώργιος ο εξ Ιωαννίνων γεννήθηκε σε ένα χωριό των Γρεβενών, που ονομαζόταν Τσούρχλι, το 1808 μ.Χ. Καταγόταν από φτωχή οικογένεια και είχε δύο αδέρφια. Η ανατροφή που έλαβε ήταν βασισμένη στις Χριστιανικές αξίες, ωστόσο δεν μπόρεσε να μάθει γράμματα λόγω της μεγάλης του φτώχειας. Έμεινε ορφανός σε ηλικία οχτώ ετών και ανέλαβαν τη φροντίδα του τα δύο αδέρφια του. Εκείνα τα χρόνια ο Σουλτάνος έστελνε στρατό στα Ιωάννινα για να καταπνίξει την ανταρσία του Αλή Πασά και στη Ρούμελη για να προλάβει την επανάσταση που ετοίμαζαν οι υπόδουλοι Έλληνες. Τότε σε ηλικία δεκαπέντε περίπου ετών άρχισε να εργάζεται σαν μισθωτός ιπποκόμος κοντά σε Τούρκους αξιωματικούς. Τα χρόνια που εργαζόταν κοντά στους Τούρκους απέκτησε και νέο όνομα. Τον αποκαλούσαν γκιαούρ Χασάν, δηλαδή άπιστο Χασάν, καθώς ήταν Χριστιανός. Όμως εκείνος δεν αλλαξοπιστούσε. Και όταν έβρισκε ευκαιρία πήγαινε στις Εκκλησίες, όπου και προσευχόταν. Όλοι τον θαύμαζαν και τον αγαπούσαν για την απλότητα, την καλοσύνη και την πραότητα που τον χαρακτήριζε. Η εγκράτεια και η υπομονή του ήταν πρωτοφανή. Προσπαθούσε να κρατά τις παραδόσεις της Εκκλησίας ξεκινώντας από τη βάση κάθε αρετής.

Σε ηλικία είκοσι οχτώ ετών αρραβωνιάστηκε μια ορφανή, αλλά πολύ ευσεβή και σεμνή κοπέλα, την Ελένη. Κάποιος Τούρκος που το έμαθε και νομίζοντας ότι είναι Τούρκος λόγω του ονόματός του τον ρώτησε: «Μπρε εσύ είσαι Τούρκος, πώς θέλεις να πάρεις Χριστιανή γυναίκα;» και τότε ο Γεώργιος του απάντησε: «Σαν Χριστιανός που είμαι, ζητώ να πάρω γυναίκα Χριστιανή». Όταν το έμαθε ο χότζας, τον συκοφάντησε στο τούρκικο ιεροδικαστήριο και τότε κλήθηκε να απολογηθεί στον Κατή. Ο Γεώργιος, αν και ολιγόλογος, έδωσε θαρρετές απαντήσεις, ομολογώντας την πίστη του. Η υπόθεση έφτασε στο Βαλή των Ιωαννίνων, όπου και εκεί με θάρρος ο Γεώργιος ομολόγησε τη χριστιανική του πίστη. Αφού τον εξέτασαν, διαπίστωσαν ότι δεν είχε καν εξισλαμισθεί στο παρελθόν. Έτσι με βεζυρική προσταγή γράφτηκε στον κατάλογο του Μεχκεμέ, το λεγόμενο καϊδί, ότι ο Γεώργιος ήταν Χριστιανός.

Λίγο αργότερα ήρθε στον κόσμο το πρώτο του παιδί, το οποίο βάπτισε ανήμερα του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, 7 Ιανουαρίου 1838, δίδοντας το όνομα Ιωάννης. Λίγες ημέρες μετά, ενώ ξημέρωνε και έπρεπε να σηκωθεί από το κρεβάτι του, εκείνος συνέχισε να κοιμάται μέχρι αργά το απόγευμα. Και μολονότι τον σκούνταγαν, εκείνος δεν ξυπνούσε. Έμοιαζε σαν να είχε φύγει από αυτόν τον κόσμο. Την επόμενη ημέρα ζήτησε την καλή του φορεσιά και όταν ξεκίνησε να φύγει, γύρισε πίσω και κοίταξε σχολαστικά την οικογένειά του. Αυτή η σκηνή επαναλήφθηκε ακόμα δύο φορές και κατόπιν έφυγε οριστικά από το σπίτι του.

Όλα τα παραπάνω αποτελούν συμβολισμούς. Ο βαθύς ύμνος συμβολίζει την τέλεια απόρριψη και λησμονιά κάθε γήινου φρονήματος. Τα καινούρια ρούχα συμβολίζουν τη Δεσποτική δόξα που περιβλήθηκε σαν Μάρτυρας και η στοχαστική του ματιά την οξύτατη βοήθεια που προσφέρει σε όλους όσους τον επικαλούνται.

Ο Γεώργιος φεύγοντας από το σπίτι του κατευθύνθηκε την αγορά των Ιωαννίνων. Εκεί διαπληκτίστηκε με το χότζα που τον είχε κατηγορήσει στο παρελθόν, λέγοντας «Ούτε ποτέ έγινα Τούρκος, ούτε αρνήθηκα το Χριστό μου. Ήμουν και είναι Χριστιανός». Στη συνέχεια συγκεντρώθηκαν πλήθος Μουσουλμάνων και πλήθος Χριστιανών και δημιουργήθηκε μεγάλη αναστάτωση. Τότε ο Νταούτ Πασάς, ο διοικητής του τακτικού στρατού που άκουσε τις κατηγορίες αποφάσισε να στείλει το Γεώργιο στο τούρκικο ιεροδικαστήριο. Το πρωί της 12 Ιανουαρίου 1838 οδηγήθηκε στο δικαστήριο για να ομολογήσει το άγιο όνομα του Χριστού. Ο Γεώργιος ακούγοντας τις κατηγορίες και αρνούμενος να αλλάξει την πίστη του βρέθηκε στη φυλακή μαζί με άλλους Χριστιανούς καταδίκους. Την επόμενη ημέρα οδηγήθηκε και πάλι μπροστά στο δικαστή. Οι Τούρκοι χοτζάδες και άρχοντες που ήταν εκεί του έδιναν υποσχέσεις ότι θα ευεργετηθεί αν γίνει Μωαμεθανός, αλλά και απειλές ότι θα τον βασανίζουν σαν δε γινόταν. Όμως το μόνο που άκουγαν από το μακάριο Γεώργιο ήταν: «Χριστιανός είμαι, Χριστιανός θα πεθάνω».

Οδηγήθηκε και πάλι στη φυλακή, όπου βασανίστηκε με τρόπο παρόμοιο με αυτόν που είχε βασανιστεί και ο Τροπαιοφόρος Γεώργιος. Ο πόνος ήταν δυσβάστακτος, όμως εκείνος υπέμενε με καρτερία. Μάλιστα είπε στους συγκρατουμένους του: «Είδα κάποιον λευκοντυμένο Γέροντα, που μου είπε στα τούρκικα: «Μη φοβάσαι Γεώργιε, εγώ γρήγορα σωτηρία σου δίνω». Την 15^η Ιανουαρίου 1838 οδηγήθηκε ξανά στο δικαστή για να ομολογήσει και πάλι την πίστη του και να αρνηθεί να αλλαξοπιστήσει με γενναιότητα και ανδρεία. Τότε αποφασίστηκε να κρεμαστεί ο Γεώργιος. Οι παραδόσεις αναφέρουν ότι όταν υπέγραφε ο Κατής την άδικη απόφαση, ένας τρομερός κρότος και αναβρασμός της λίμνης ακούστηκε, ώστε πολλοί φοβήθηκαν. Οι τότε Μητροπολίτες Ιωαννίνων, Άρτης και Γρεβενών μαζί με προεστούς προσπάθησαν να ανατρέψουν την καταδικαστική απόφαση, όμως δεν κατέστη εφικτό.

Ξημερώματα της 17^ης Ιανουαρίου, ανήμερα της εορτής του Αγίου Αντωνίου, οι δήμιοι τον μετέφεραν στον τόπο του μαρτυρίου. Ο Γεώργιος χαιρόταν και δόξαζε το Θεό γιατί τον αξίωνε να πεθάνει για το άγιο όνομά Του. Όσοι τον έβλεπαν τον θαύμαζαν για την προθυμία και την ταχύτητα με την οποία προχωρούσε. Φαινόταν να περπατά στον αέρα και το πρόσωπό του έλαμπε από φως και χαρά. Όταν έφτασαν στην περιοχή μπροστά από στην κύρια πύλη του Κάστρου, όπου λέγεται Κουρμανιό και ήταν η αγορά της πόλης, έστησαν την αγχόνη απέναντι από το γωνιακό προμαχώνα.  Εκεί τον ρώτησαν για τελευταία φορά τι είναι και εκείνος απάντησε με θέρμη: «Χριστιανός, προσκυνώ το Χριστό μου και τη Δέσποινα μου Θεοτόκο». Λέγοντας αυτά παρακάλεσε τους δήμιους να του λύσουν τα χέρια. Στη συνέχεια έκανε το σημείο του Σταυρού και φώναξε προς τους Χριστιανούς που παρακολουθούσαν από μακριά «Συγχωρήστε με αδελφοί και ο Θεός να σας συγχωρήσει». Αμέσως παρέδωσε το πνεύμα του σε ηλικία μόλις τριάντα ετών. Τρεις μέρες έμεινε το άγιο σώμα του στην αγχόνη, στο ποιο κεντρικό σημείο των Ιωαννίνων για να τον βλέπουν όλοι. Για τους Τούρκους ήταν απονομή δικαιοσύνης σε κάποιον που προσέβαλε την πίστη τους. Για τους Χριστιανούς ήταν ακόμη μια θυσία για την αγία πίστη στο Χριστό.

Από το πρώτο βράδυ η Αγία Τριάδα κάλυψε με το φως τη Δόξας της το σώμα του Μάρτυρα. Τόσο, ώστε να το δουν όλοι αμυδρά χωρίς όμως να πάθουν τίποτα όσοι ήταν ανάξιοι να κοιτάξουν, γιατί την ώρα της Μεταμορφώσεως ακόμη και ο Πέτρος, η κορυφή της θεολογίας, φοβήθηκε και σκέπασε το πρόσωπό του πέφτοντας κάτω.  Πρώτοι είδαν το γεγονός οι Τούρκοι φύλακες της κεντρικής πύλης. Κάθε νύχτα ένα φως σαν χρυσό στεφάνι κατέβαινε πάνω στο κεφάλι του Αγίου. Μάλιστα πυροβόλησαν μερικές φορές το λείψανο, προσπαθώντας να διώξουν τη Δόξα του Θεού. Το θαύμα διαδόθηκε ταχύτατα και πολλοί θέλησαν να δουν το Ουράνιο φως, που στεφάνωνε το Μάρτυρα.

Όταν μετέφεραν το άγιο λείψανο στο Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Αθανασίου, το σώμα του Αγίου ήταν ζεστό, μαλακό και χωρίς να έχει μελανιάσει, παρά το δριμύ ψύχος. Μέσα στον Ιερό Ναό περίμεναν Αρχιερείς με προεξάρχοντα τον Ιωαννίνων Ιωακείμ, καθώς και πλήθος Χριστιανών. Σαβάνωσαν το άγιο λείψανο στο παρεκκλήσι της Αγίας Μαρίνας και έψαλλαν την εξόδιο ακολουθία με μεγαλοπρέπεια και ευλάβεια, καθώς γνώριζαν ότι  κήδευαν έναν Άγιο. Τον ενταφίασαν έξω από το αριστερό παραπόρτιο του αγίου Βήματος, εκεί που ο τάφος βρίσκεται μέχρι σήμερα. 

Από τις πρώτες ημέρες πολλοί άρχισαν να προστρέχουν στον τάφο για να πάρουν χώμα και λάδι από το καντήλι του ως θαυματουργά φάρμακα. Όσοι πήραν από την τριχιά της αγχόνης ή από το πανί των ρούχων του είδαν μεγάλες θεραπείες.

Ενάμιση χρόνο από το μαρτύριό του η Εκκλησία μας τον ανακήρυξε Άγιο.    Η μακαρία άθληση του Νέου Μάρτυρος Γεωργίου ήταν η απόδειξη της συνεχούς παρουσίας του στην πόλη και τον κόσμο και της πολλής παρρησίας του στο θρόνο της Χάριτος. Η θυσία του έδειξε την ποσότητα και την ποιότητα της πίστης του προς το Χριστό. Και αυτή η πίστη του τον δικαίωσε και τον δόξασε.

Πηγή υλικού

Ο Άγιος Νεομάρτυς Γεώργιος ο εξ Ιωαννίνων, Ευάγγελου Μουτσίκα, Εκδόσεις Επτάλοφος, Αθήνα 1995

Επιλογή υλικού

Αικατερίνη Διαμαντοπούλου,

Υπεύθυνη υλικού των Ιστοχώρων του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων