Σύντομο Ιστορικό, Θαύματα – Σημεία και Αποκαλύψεις στην Ιερά Μονή των Ποιμένων (κατά τα έτη 1900-1971)

Απολυτίκιον

Ήχος πλ.α΄ Τον συνάναρχον Λόγον

Τον Αμνόν και Ποιμένα ημών τον αίροντα

τας αμαρτίας ως βρέφος

εν Βηθλεέμ ευλαβώς,

Ον ποιμένες προσεκύνησαν, δοξάσωμεν

κράζοντες. Ποίμανον ημάς,

 Αρχιποίμην Ιησού,

λειμώνας εις σωτηρίους,

ως αν υμνώμεν απαύστως

την επί γης Σου ενανθρώπησιν.

 

Κοντάκιον

Ήχος γ΄ Η Παρθένος σήμερον

Οι αρνία βόσκοντες εν Βηθλεέμ περιχώροις

το της γέννας θαύμα Σου εκστατικοί καθορώντες

έασαν αυτών την ποίμνην και προσκυνήσαι

ήλθον Σε ως βρέφος κείμενον εν τη φάτνη,

Ο ανύμνουν ασιγήτως χοροί αγγέλων,

Παμβασιλεύ Ιησού.

 

Μεγαλυνάριον

Αίνον μετ΄αγγέλων της Βηθλεέμ

οι πτωχοί Ποιμένες

σοι προσήνεγκον, Ιησού,

θαύμα κατιδόντες

της επί γης Σου γέννας

και ταπεινώς εν φάντη

Σε προσεκύνησαν.

 

Η Μονή των Ποιμένων γνώρισε μεγάλη ακμή κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες. Από τον 4^ο αιώνα καθιερώθηκε ως ιερός προσκυνηματικός τόπος, αφού συνδέεται με την αποκάλυψη της Γεννήσεως του Θεανθρώπου Χριστού στους ποιμένες από τους αγγέλους (Λκ., β΄ 8-14).

Εδώ, δύο χιλιόμετρα ανατολικά της Βηθλεέμ της Ιουδαίας, οι ταπεινοί ποιμένες ευαγγελίστηκαν τη Γέννηση του Σωτήρος Χριστού. Το χώρο του φυσικού σπηλαίου, όπου ήταν οι Ποιμένες κατά την ώρα της χαρμόσυνης δοξολογικής αγγελίας, τον διαμόρφωσε η Βασιλομήτωρ Αγία Ελένη σε ναό και το δάπεδό του το έστρωσαν με πολύχρωμο μωσαϊκό δάπεδο (326-333 μ.Χ.). Σύμφωνα με τον Άγιο Ιερώνυμο, αλλά και  την τοπική παράδοση, δυτικά του σπηλαίου υπάρχουν οι τάφοι, τριών εκ των μακαρίων εκείνων Ποιμένων που πρώτοι προσκύνησαν το Θείο Βρέφος. Πάνω από το σπήλαιο των Ποιμένων σώζονται τα ερείπια μεγαλόπρεπης μαρμάρινης βασιλικής του 6^ου αιώνος.  

Η βασιλική αυτή είχε κτιστεί από τον Αυτοκράτορα της Κωνσταντινουπόλεως Ιουστινιανό και καταστράφηκε από την επιδρομή των Σασσανιδών Περσών το 614 μ.Χ. Ξανακτίστηκε όμως και πάλι από τον Άγιο Μόδεστο Πατριάρχη Ιεροσολύμων (632-634 μ.Χ.), για να εξυπηρετήσει την πληθώρα των προσκυνητών και τις λατρευτικές ανάγκες του πολυσύχναστου πλέον Χριστιανο-Ορθοδόξου προσκυνήματος και μοναστηριού. Μετά την αραβική κατάκτηση και λεηλασία, κτίσθηκε και πάλι μοναστήρι, αλλά περικυκλωμένο με υψηλά τείχη για να προσφέρει άσυλο και προστασία στους μοναχούς της ερήμου, αφού η μονή βρισκόταν μεταξύ της Ιουδαίας, και ήταν πέρασμα  των μοναχών της Λαύρας του Αγίου Σάββα, της μονής του Αγίου Θεοδοσίου του Κοινοβιάρχου και των αναχωρητών της ερήμου. Στη μονή των Ποιμένων ξαπόσταιναν και διέμεναν με διακονίες που είχαν στη Βηθλεέμ.

Στην «Ιστορία της Εκκλησίας των Ιεροσολύμων» αναφέρεται, ότι στη μονή των Ποιμένων υπήρχε μοναστική αδελφότητα μέχρι τον 11^ο-12^ο αιώνα. Αργότερα η μονή καταστράφηκε και πάλι, αλλά από τους Σταυροφόρους αυτή τη φορά. Από τότε, η άλλοτε πασίγνωστη μονή των Ποιμένων ερήμωσε και παρέμεινε ως προσκύνημα και ως λατρευτικός χώρος των Ορθοδόξων της περιοχής και για τους λιγοστούς προσκυνητές που επισκέπτονταν την Αγία Γη στους μετέπειτα δύσκολους αιώνες της κατοχής των Μαμελούκων και Οθωμανών Τούρκων.

Από τον 5^ο αιώνα και σε όλη τη βυζαντινή εποχή ο εορτασμός και η τελετή των Χριστουγέννων άρχιζε την Παραμονή στο Προσκύνημα των Ποιμένων με απαγγελία εκτενών ευχών, τροπαρίων, μέχρι τις Μεγάλες Ώρες, ιδίως την 3^η ώρα όπου γινόταν και η ανάγνωση του σχετικού χωρίου από το κατά Λουκά Ιερό Ευαγγέλιο (β΄ 8-14). Κατόπιν, κλήρος και λαός σε μεγαλοπρεπή πομπή, πήγαιναν, ανέβαιναν με τα πόδια ψάλλοντας στη Βηθλεέμ, στο ιερό Σπήλαιο της Γεννήσεως για τη συνέχεια των Μεγάλων Ωρών και την ακολουθία του εσπερινού των Χριστουγέννων.

Η Ιερά Μονή των Ποιμένων κατέστη γνωστή στο πέρασμα των αιώνων ως «Ποιμενείον» ή «Ποίμνιον» ή «Δόξα εν Υψίστοις Θεώ», όπως επίσης και ως «Πύργος Γαδέρ», τα «χωράφια του Πατριάρχου Ιακώβ και της Ραχήλ», τα «κτήματα του Βοόζ» και ο χώρος της συναντήσεώς του με τη Ρουθ, «τα κτήματα του Ωβήθ, του Ιεσσαί, του Βασιλέως Δαβίδ και ως περιουσία των Αγίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης και σύμφωνα με τους Ελληνορθόδοξους Άραβες «τα χωράφια της Παναγίας». Ο χώρος της μονής των Ποιμένων φιλοξένησε στους κόλπους τους αγίους ανθρώπους, ερημίτες, οσίους, θαυματουργούς ασκητές και ένα πλήθος μαρτύρων αναιρεθέντων υπό των Περσών, Αράβων κατακτητών και Σταυροφόρων.

Από τη Λαυσαϊκή Ιστορία και από το βιβλίο «Άνθη της Ερήμου» πληροφορούμαστε και για τον Όσιο Ποσειδώνιο τον Θηβαίο, ο οποίος ασκήτευσε στα χωράφια αυτά των Ποιμένων. Ο Επίσκοπος Παλλάδιος της Ελενοπόλεως της Βιθυνίας (364-431 μ.Χ.) αναφέρει τα εξής: «… Έζησα μαζί με τον Αββά Ποσειδώνιο τον Θηβαίο ένα χρόνο στην τοποθεσία Ποιμένιο,  έξω από τη Βηθλεέμ. Ο Αββάς Ποσειδώνιος ασκήτεψε σε αυτά τα κτήματα της δοξολογίας των Αγγέλων και των Ποιμένων. Ήταν άνθρωπος πράος, ασκητικότατος, άκακος, ταπεινός, απονήρευτος, εγκρατής, άνθρωπος της ησυχίας, της ειρήνης, της προσευχής, των πολλών αρετών. Είχε σαράντα χρόνια να γευτεί ψωμί. Ζούσε με άγρια βότανα (χόρτα) που μάζευε από τους αγρούς των Ποιμένων και με χουρμάδες. Ζούσε με την παρουσία αγγέλων και αγίων και επιτελούσε και ο ίδιος πλήθος θαυμάτων δια των προσευχών του και των ευχών του. Εξεδίωκε τα δαιμόνια από τους ανθρώπους και τους θεράπευε από κάθε δαιμονική ενέργεια και επήρεια.

Η τοπική ευσέβεια έχει διασώσει τις εξής θαυμαστές ιστορίες και περιστατικά που συνέβησαν στο Προσκύνημα των Ποιμένων μεταξύ των ετών 1900-1971.

Ο Ελληνορθόδοξος Άραβας και ευσεβής κάτοικος του χωριού των Ποιμένων Χαλίλ Αμπουφάρχα ήταν πρόγονος του εφημερίου ιερέως του χωριού και διηγιόταν το εξής γεγονός που έζησε γύρω στα 1903, πριν από περίπου πέντε – έξι γενεές. Είχε λάβει το κλειδί του σπηλαίου να πάει νωρίς να ανάψει τα καντήλια για τον όρθρο. Νομίζοντας ότι ήταν πέντε η ώρα το πρωί, επειδή ήταν πανσέληνος εκείνο το βράδυ, έφθασε στο Σπήλαιο στις δύο μετά τα μεσάνυχτα πολύ νωρίτερα. Όταν έφτασε στον υπόγειο Ναό, άκουσε απ’ έξω ψαλμωδία, αλλά δίστασε να μπει μέσα επειδή οι φωνές που φάνηκαν άγνωστες. Αναρωτήθηκε, ποιος άραγε να είχε ανοίξει το Ναό και αφού πήρε θάρρος μπήκε μέσα στην εκκλησία. Βρέθηκε λοιπόν σε ουράνια θεία Λειτουργία αγγέλων. Παρατήρησε τότε μια Κυρία που στεκόταν κοντά στην Ωραία Πύλη, περιτριγυρισμένη από φωτοστέφανο. Στάθηκε ακίνητος ακούγοντας με έκπληξη, θαυμασμό και απορία την ουράνια υμνωδία, διερωτώμενος πώς άραγε να βρεθεί σε ακολουθία αγγέλων και ποια να ήταν αυτή η θαυμαστή γυναίκα.    

Ξαφνικά άκουσε να έρχεται από πάνω, από την πόρτα του σπηλαίου, θόρυβος βημάτων αλόγου, καλπασμός αλόγου και ένας νεαρός καβαλάρης έφθασε έξω από το σπήλαιο. Μόλις μπήκε μέσα τρέχοντας, πλησίασε την Κυρία, η οποία τον ρώτησε με δυνατή φωνή: «Πού ήσουν Άγιε Γεώργιε και άργησες να έρθεις, εσύ που δέχεσαι τα περισσότερα δώρα από τους πιστούς;» κι αυτός απάντησε: «Μητέρα του Θεού, Κυρία Θεοτόκε, μια βάρκα  βυθιζότανε στο πέλαγος και ήμουν υποχρεωμένος να τρέξω να βοηθήσω τους ανθρώπους που επικαλέστηκαν τη βοήθειά μου».

Λέγοντας αυτά τίναξε το μανδύα του που ήταν βρεγμένος και πιτσίλισε το πρόσωπο και τα ενδύματα του Χαλίλ Αμπουφάρχα που ήταν παρών. Όταν τελείωσε η ουράνια αυτή θεία Λειτουργία έλαβε αντίδωρο από τα χέρια της Παναγίας και όταν εξαφανίστηκαν οι Άγγελοι, η Παναγία και ο Άγιος Γεώργιος, αυτός παρέμεινε, με πειστήριο στα χέρια του το αντίδωρο και τις σταγόνες του Αγίου Γεωργίου, προς πίστωση αληθινή των κατοίκων του χωριού και του ιερέως που έφθασαν κατόπιν για τον όρθρο και τους εξήγησε τα όσα θαυμαστά είδε και άκουσε στο σπήλαιο των Ποιμένων. 

Κάτια παρόμοιο συνέβη και σε έναν άλλο κάτοικο του χωριού του Μπετ Σαχούρ (Χωρίο των Ποιμένων) στο Χαλίλ Αλκασίς, ο οποίος  ήταν πολύ τακτικός στην παρακολούθηση των ορθρινών ακολουθιών και Λειτουργιών στην εκκλησία του Σπηλαίου. Μια μέρα ο ευλαβής αυτός άνθρωπος σηκώθηκε πολύ νωρίς και κατευθύνθηκε βιαστικά στην εκκλησία νομίζοντας ότι ήταν αυγή, ενώ ακόμη έλαμπε το φεγγάρι. Έφθασε  στην εκκλησία, τη  βρήκε ανοιχτή, όπως περίμενε, και γεμάτη από κόσμο, αγνώστους βέβαια σε αυτόν, που παρακολουθούσαν τη Θεία Λειτουργία. Παρέμεινε στη Λειτουργία και στο τέλος πήρε αντίδωρο. Το πρωί ο ιερέας του χωριού π. Νικόλαος άνοιξε την πόρτα του ναού που ο ίδιος είχε μόνο το κλειδί και βρήκε τον κ. Χαλί Αλκασίς να κοιμάται στο στασίδι και να κρατά σφικτά στο χέρι του το αντίδωρο. (Ο Χαλίλ βρέθηκε και συμμετείχε σε ουράνια Λειτουργία αγγέλων, που αυτοί είχαν ανοίξει το ναό και τον ξανάκλεισαν αφήνοντάς τον μέσα στο ναό που τον είχε πάρει ο ύπνος).

Μια ευσεβής ορθόδοξη γυναίκα από την Μπετ Σαχούρ η κ. Αζίζε, που εκτελούσε χρέη οικονόμου στην οικία ενός επισκόπου στα Ιεροσόλυμα, ανέφερε συνήθως στο Μακαριστό Γέροντα Σεραφείμ. ότι, όταν ήταν μικρά κορίτσια με τις φίλες της, συνήθιζαν να πηγαίνουν στη μονή των Ποιμένων και να μαζεύουν αγριολούλουδα από τους αγρούς και ότι μια φορά είδαν μέσα στους αγρούς τη Θεοτόκο με πολλή λαμπρότητα και περιτριγυρισμένη από πλήθος αγγέλων.     

Ένας άλλος γείτονας του Προσκυνήματος, αλλά Μουσουλμάνος, έκλεβε κρυφά πέτρες από τη μονή και του παρουσιάστηκε η Παναγία. Τον διέταξε να επιστρέψει τις πέτρες ή να τις πληρώσει στο Γέροντα Σεραφείμ, διαφορετικά θα τον εύρισκε μεγάλο κακό στην οικογένειά του. Δεν το έκανε, και η γυναίκα του έμεινε έγκυος δυο φορές και τις δύο απέβαλε.  Όταν επέστρεψε σε χρήματα τα κλεμμένα στο μοναστήρι κατάφερε και απέκτησε κατόπιν επτά τέκνα. Τα δύο πρώτα που ήταν αγόρια, αν και Μουσουλμάνος, για να ευχαριστήσει την Παναγία, τα βάπτισε ορθόδοξα στη μονή των Ποιμένων. Το ένα το ονόμασε κατά τη βάπτιση Αϊσσα (δηλαδή Χρήστο) και το δεύτερο Μούσα (δηλαδή Μωυσή).

(Η Παναγία του παρουσιάστηκε αρκετές φορές, μέχρι να μετανοήσει και του ήταν πάντοτε απειλητική και θυμωμένη, λέγοντας ότι έκλεβε πέτρες από τα κτήματά της…)

Κάποτε στα ελαιομαζώματα της μονής ήρθαν κλέπτες πολύ πρωί, με σκοπό να κλέψουν τον καρπό. Γέμισαν ένα μεγάλο τσουβάλι και έφεραν ένα γαϊδούρι για να μεταφέρουν τις ελιές. Οι κλέπτε όμως, αν και ήταν πολλοί, δεν μπορούσαν να σηκώσουν το σακί παρά τις επανειλημμένες προσπάθειές τους. Ξαφνικά είδαν τότε μπροστά τους την Παναγία που τους είπε αυστηρά: «Ξέρετε τι κάνετε; Οι ελιές ανήκουν στην εκκλησία και δεν έχετε δικαίωμα να τις πάρετε!». Κατόπιν τους προειδοποίησε ότι οποιοσδήποτε θα έκλεβε κάτι από το προσκύνημα και τους αγρούς των Ποιμένων, θα υπέφερε από συμφορές στο μέλλον. Μόλις άκουσαν αυτά οι κλέφτες άφησαν τις ελιές και έφυγαν κατατρομαγμένοι. Αργότερα πήγαν και εξομολογήθηκαν στον ιερέα του χωριού, τον π. Αβραάμ, καθώς ήταν Χριστιανοί Ορθόδοξοι.

Είχαν συμβεί τόσα πολλά παρόμοια περιστατικά που οι κάτοικοι της περιοχής είχαν αποκτήσει μεγάλο σεβασμό και φόβο για την αγιότητα του χώρου της μονής των Ποιμένων, τόσο πολύ που συνήθιζαν φεύγοντας από το προσκύνημα να τινάζουν και τη σκόνη ακόμα από τα παπούτσια τους ώστε να μη μεταφέρουν απολύτως τίποτα μαζί τους που ανήκε στον ιερό αυτό τόπο. Ακόμα και όταν ο Γέροντας Σεραφείμ κλάδεψε τα ελαιόδεντρα της μονής και τους πρόσφερε στο χωριό τα κομμένα κλαδιά για καυσόξυλα, αυτοί αρνούνταν λέγοντας: «δεν θέλουμε να τα βάλουμε με την Παναγία».

Τα δε ελαιόδεντρα της μονής ήταν τόσο πολύ ευλογημένα που ακόμα και σε περίοδο ακαρπίας, μια χρονιά από εκατό δέντρα μάζεψαν μόνο δύο σακιά ελιές, αυτά τα δύο σακιά γέμισαν πάνω από είκοσι δοχεία και δέκα ακόμη νταμιτζάνες λάδι… και συνέχισε να ρέει ασταμάτητα το λάδι από το ελαιοτριβείο του χωριού και επειδή δεν είχαν άλλα επιπλέον δοχεία να γεμίσουν, χρειάστηκε να προσευχηθούν για να σταματήσει να τρέχει το λάδι…!

Επειδή δεν υπήρχαν μοναχοί, ούτε φύλακες στη μονή των Ποιμένων, γύρω στο 1930, αν δεν παρουσιαζόταν η Παναγία, έβλεπαν οι κάτοικοι του χωριού ένα μεγάλο κίτρινο φίδι με σταυρό στο κεφάλι να φρουρεί το Προσκύνημα. Μια φορά ένας κάτοικος του χωριού ο Κώστας Αμπού Ηλίας Χούρη, ανιψιός του πατρός Νικολάου, του εφημερίου του χωριού, πήγε με τον πατέρα του τους αγρούς των Ποιμένων, όταν ξαφνικά είδαν ένα μεγάλο κίτρινο ερπετό, που έκανε παράξενο θόρυβο. Ο πατέρας έτρεξε αμέσως στο σπίτι και έφερε όπλο για να σκοτώσει το παράξενο ερπετό. Ενώ σημάδευε το φίδι, το όπλο δεν πυροδοτούσε, αν και προσπάθησε πολλές φορές. Έφυγε αμέσως από το χωράφι  για να διορθώσει το όπλο, το οποίο έξω από το χωράφι πυροβολούσε κανονικά. Όταν επέστρεψε για να πυροβολήσει το φίδι, το όπλο του πάλι δε λειτούργησε. Διηγήθηκε κατόπιν το γεγονός στον αδελφό του, τον πατέρα Νικόλαο, ο οποίος του είπε, ότι το φίδι αυτό, είναι ο φρουρός, ο φύλακας της μονής και για αυτό το όπλο του δε δούλευε και δεν πυροδοτούσε!

Είναι πλήθος τα θαύματα που έχουν σημειωθεί και αναφερθεί στη μονή των Ποιμένων κατά την περίοδο των χρόνων 1900-1971. Δαιμονιζόμενοι γίνονταν καλά, κωφάλαλα παιδιά γίνονταν υγιή όταν τα σταύρωνε ο ιερέας με το μεγάλο κλειδί της πόρτας του σπηλαίου των Ποιμένων. Μουσουλμάνοι ζητούσαν να βαπτιστούν, άνθρωποι που πήγαιναν με κακό σκοπό στη μονή να βεβηλώσουν ή να κλέψουν, αόρατη δύναμη τους έδενε και κολλούσαν στη γη, είτε η Παναγία εμφανιζόταν, είτε το μεγάλο φίδι τους κατατρόμαζε, είτε κακό τους εύρισκε. Οι πιστοί, οι κάτοικοι του χωριού ζούσαν τόσα πολλά σημεία και θαυμαστά γεγονότα, που δεν τους ήταν παράξενο να βλέπουν αγγέλους, ή τη Θεοτόκο, ή τον Άγιο Γεώργιο, οι οποίοι τους διόρθωναν σε οποιοδήποτε τους λάθος. Ήταν ο κόσμος τότε τόσο απλοϊκός, οι άνθρωποι τόσο ταπεινοί και η  καρδιά τους, η ψυχή τους αγαθή γη, που ο σπόρος του Θεού έπιανε και δε χρειάζονταν ούτε κηρύγματα, ούτε βιβλία, ούτε λόγους, αλλά ένιωθαν την ίδια την παρουσία των αγγέλων, της Παναγίας μας και των Αγίων μας. 

Σήμερα όμως που οι άνθρωποι αγριέψαμε και λείπει από τη ζωή μας η ειρήνη, η αγάπη του Θεού, η απλότητα και πλεόνασε η αμαρτία, η διαφθορά, η ασωτία και το κακό… πώς μπορούμε να ελπίζουμε να δούμε σε αυτή τη ζωή αγγέλους και να συμψάλλουμε μαζί τους; Είθε ο καλός Θεός να γίνει ίλεως για όλους μας, να μας ελεήσει, και να μας φωτίσει να μετανοήσουμε και εξομολογηθούμε αληθινά, για να βρούμε το χαμένο δρόμο της επιστροφής στην απλότητα, στην ταπείνωση, στην άδολη πίστη και στη σωτηρία. Αμήν.

 

Πηγή υλικού

Σύντομο Ιστορικό, Θαύματα – Σημεία και Αποκαλύψεις στην Ιερά Μονή των Ποιμένων (κατά τα έτη 1900-1971), Αρχιμανδρίτου Ιγνατίου, Ηγούμενου της Ιεράς Μονής των Ποιμένων, Σεπτέμβριος 2007

 

Επιλογή υλικού

Αικατερίνη Διαμαντοπούλου

Υπεύθυνη υλικού των Ιστοχώρων

του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων