02/05/10 Η εορτή της Κυριακής της Σαμαρείτιδος στο Φρέαρ του Ιακώβ

Εις την πόλιν Νεάπολιν (Nablus) της Σαμαρείας, μεταξύ των ορέων Γαριζίν και Γεβάλ, ευρίσκεται το Φρέαρ του Ιακώβ. Εις το Φρέαρ τούτο προσήλθεν η γυνή η Σαμαρείτις εκ του παρακειμένου χωρίου Συχάρ, «ίνα αντλήση ύδωρ» (Ιω. 4,7). «Επί τη πηγή ταύτη ο Ιησούς ούτως εκαθέζετο, κεκοπιακώς εκ της οδοιπορίας» (Ιω. 4,6), ενώ «οι μαθηταί αυτού απελελύθεισαν εις την πόλιν, ίνα τροφάς αγοράσωσιν», (Ιω. 4,8). Εις τούτο η Σαμαρείτις συνήντησε τον Ιησούν, ο Οποίος προφάσει δίψης συνδιελέχθη μετ' αυτής και απεκάλυψεν αυτή τα του βίου αυτής, και εδίδαξεν αυτήν ότι «Πνεύμα ο Θεός και τους προσκυνούντας Αυτόν εν πνεύματι και αληθεία δει προσκυνείν», και εδήλωσεν αυτή απεριφράστως ότι Αυτός, «ο λαλών μετ' αυτής, είναι ο Χριστός, ο Σωτήρ του κόσμου», ο δυνάμενος να δώση αυτή να πίη το ύδωρ το πνευματικόν, το αλλόμενον εις ζωήν αιώνιον, ίνα μη διψήση εις τον αιώνα: «...ος δ' αν πίη εκ του ύδατος ου εγώ δώσω αυτώ, ου μη διψήσει εις τον αιώνα, αλλά το ύδωρ ο δώσω αυτώ, γενήσεται εν αυτώ πηγή ύδατος αλλομένου εις ζωήν αιώνιον». (Ιω. 4,14).

Το προσκύνημα τούτο κατά τον αοίδιμον Πατριάρχην Ιεροσολύμων Τιμόθεον Θέμελην και άλλους συγγραφείς είναι το «παρθενικόν», ήτοι το γνησιώτατον προσκύνημα. Τούτο, «ην πηγή του Ιακώβ εις το χωρίον, ο έδωκε Ιακώβ Ιωσήφ τω υιώ αυτού» (Ιω. 4,5-6). Το προσκύνημα τούτο έχει αγιάσει δια της παρουσίας Αυτού ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, συνομιλών τη Σαμαρείτιδι, την μετέπειτα Αγία Μεγαλομάρτυρι και Ισαποστόλω Φωτεινή, ωσαύτως δια του αίματος αυτού ο κατά την 16ην / 29ην Νοεμβρίου του έτους 1979 μαρτυρήσας εν αυτώ και προσφάτως εισαχθείς εις τας δέλτους των Ιεροσολυμιτών αγίων Αγιοταφίτης ηγούμενος Αρχιμανδρίτης ιερομάρρτυς Φιλούμενος.

Πέριξ του προσκυνήματος τούτου το Πατριαρχείον Ιεροσολύμων διετήρει από της εποχής της Αγίας Ελένης ιερόν ναόν, ο οποίος υφίστατο τας συνεπείας των ιστορικών αλλαγών εν τη Αγία Γη. Τον ναόν τούτον είχεν αρχίσει να ανεγείρη εκ θεμελίων ο Μητροπολίτης Γάζης Σωφρόνιος, οικονομικαί δυσκολίαι όμως, κυρίως από του 1920 και εξής, εκράτουν τούτον ημιτελή και άστεγον. Η θεία Πρόνοια φαίνεται ότι εφύλασσε τούτον δια τον Αρχιμανδρίτην π. Ιουστίνον, τον ηγούμενον του Φρέατος κατά την τελευταίαν τριακονταετίαν. Ούτος δι' ευφυούς αρχιτεκτονικής εμπνεύσεως, δι' αυτενεργείας θαυμαστής, δια κόπων και μόχθων ποικίλων, και διαρκούσης της «ιντιφάντα», δια δωρεών των ευλαβών προσκυνητών απετελείωσε τον ναόν και ανέδειξεν αυτόν παμμεγέθη, περικαλλή και καλαίσθητον, ώστε να παραμένη καύχημα και κόσμημα του Πατριαρχείου, του προσκυνήματος και της πόλεως.

Τον Ναόν τούτον, αφιερωμένον εις την Αγίαν Φωτεινήν την Σαμαρείτιδα (το κεντρικόν κλίτος αυτού), εις τον ιερομάρτυρα Φιλούμενον (το νότιον κλίτος) και τον άγιον Ιουστίνον τον φιλόσοφον και μάρτυρα, τον εκ Νεαπόλεως καταγόμενον, (το βόρειον κλίτος), ενεκαινίασε ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος Γ' την 17ην/30ην Αυγούστου του έτους 2008, αφού κατά την ημέραν ταύτην μετεκομίσθησαν εις το παρεκκλήσιον αυτού τα λείψανα του Αγιοταφίτου Ιερομάρτυρος Φιλουμένου.

Εις το ιστορικόν προσκύνημα τούτο και τον Ναόν τούτον κατηυθύνθη εξ Ιεροσολύμων την πρωΐαν της Κυριακής της Σαμαρείτιδος, 19ης Απριλίου /2ας Μαΐου 2010, ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος Γ' μετά συνοδείας Αρχιερέων και Ιερέων του Πατριαρχείου.

Μετά διαδρομήν μιας ώρας, φθάσας ο Μακαριώτατος εις τον ιερόν Ναόν του Φρέατος, εγένετο δεκτός μετά θερμής υποδοχής παρά του ηγουμένου του Φρέατος και ανακαινιστού της Ιεράς αυτού Μονής Πανοσιωτάτου Αρχιμανδρίτου π. Ιουστίνου, των Ιερέων των περιχώρων και των Δημοτικών και Νομαρχιακών Αρχών της Νεαπόλεως, των Ραφιδίων και των περιχώρων Τουμπάς, Μπουρκίν και Ζαμπάπδε.

Μετά μικράν παραμονήν εις το ηγουμενείον, ο Μακαριώτατος εισήλθεν εις τον Ναόν και ηυλόγησε το εκκλησίασμα, των ψαλτών ψαλλόντων το «Εις πολλά έτη Δέσποτα» και ήρξατο των Καταβασιών, προεξάρχων της ακολουθίας του Όρθρου και εν συνεχεία της θ. Λειτουργίας, συλλειτουργούντων Αυτώ του Ιερωτάτου Μητροπολίτου Καπιτωλιάδος κ. Ησυχίου, του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Γεράσων κ. Θεοφάνους, του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Θαβωρίου κ. Μεθοδίου και ιερέων Αγιοταφιτών, αλλά και ιερέων του αραβοφώνου ποιμνίου, συμπροσευχομένων των ηγουμένων των ιερών Μονών της ερήμου του Ιορδάνου και μετέχοντος εν ευλαβεία πολυεθνικού μεν αλλ' ορθοδόξου πυκνού εκκλησιάσματος, παρουσία του Νομάρχου και Δημάρχου Νεαπόλεως.

Μετά την θ. Λειτουργίαν ο Μακαριώτατος εκήρυξε τον θείον λόγον εις τους πιστούς ελληνιστί και αραβιστί, ως έπεται:

«Αγαλλιάσθω σήμερον φαιδρώς ο ουρανός και η γη, ότι Χριστός πεφανέρωται, σαρκούμενος ως άνθρωπος, ίνα τον Αδάμ εξάρη της κατάρας παγγενή• και θαυμαστούται θαύμασιν, εν Σαμαρεία προσαφικόμενος• γυναικί δε παρέστη, ύδωρ ζητών, ο νεφέλης ύδασι περιβαλλόμενος. Διο πάντες οι πιστοί προσκυνήσωμεν, τον δι' ημάς εκουσίως πτωχεύσαντα, ευσπλάχνω βουλή», ψάλλει ο υμνωδός της Εκκλησίας μας.

Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,
Ευλαβείς προσκυνηταί.

Αγάλλεται όντως σήμερον η Εκκλησία του Χριστού και μάλιστα η Εκκλησία των Ιεροσολυμων και φαιδρώς πανηγυρίζει ο ουρανός και η γη της πόλεως της Σαμαρείας, διότι εις αυτόν τούτον τον ιερόν τόπον, επί το φρέαρ του Ιακώβ (του Πατριάρχου) έλαβε χώραν το μέγα και θαυμαστόν γεγονός της φανερώσεως δηλονότι του Θεού Λόγου Χριστού εις την Σαμαρείτιδα γυναίκα, την μετέπειτα αναδειχθείσαν απόστολον του σωτηριώδους κηρύγματος και μάρτυρα της αγάπης του Χριστού.

Και ο μεν Χριστός ήλθεν επί την πηγήν του Ιακώβ, δια να γνωρίση «την δωρεάν του Θεού Πατρός» εις την υπό του πολεμήτορος εχθρού, του διαβόλου, θηρευομένην Σαμαρείτιδα γυναίκα.

Ημείς δε ήλθομεν τη χάριτι του Αγίου Πνεύματος, του Πνεύματος του Χριστού επί την πηγήν ταύτην (του Ιακώβ), δια να διατρανώσωμεν πρώτον, την εν Χριστώ ομολογίαν: ότι «Πνεύμα ο Θεός και τους προσκυνούντας αυτόν εν πνεύματι και αληθεία δει προσκυνείν», (Ιω. 4,24). Τούτο σημαίνει ότι πρέπει να λατρεύωμεν τον Θεόν μετά προσηλώσεως της διανοίας και μετά θερμής διαθέσεως των εσωτερικών μας δυνάμεων. Η λατρεία, την οποίαν ζητεί παρ' ημών ο Θεός, είναι πράξις, εν τη οποία πάσαι αι δυνάμεις του εσωτερικού ανθρώπου μετά θερμότητος και πάσης προθυμίας συνδυάζονται ούτως, ώστε και η διάνοια και η θέλησις και η καρδία να δεσμεύωνται εξ ίσου εις θεραπείαν και υπηρεσίαν του Θεού. Λατρεύειν τον Θεόν εν Πνεύματι και αληθεία σημαίνει την υπαγωγήν όλης της ανθρωπίνης ημών φύσεως εις τον Θεόν. Είναι αφύπνισις της συνειδήσεώς μας υπό της αγιότητος του Θεού, ο χορτασμός της διανοίας μας υπό της αληθείας Του, η κάθαρσις της φαντασίας μας υπό του αποθέτου κάλλους Του, η διάνοιξις της καρδιάς μας υπό της απείρου και φιλανθρώπου αγάπης του, η υποταγή της θελήσεώς μας εις το θέλημά Του.

Κατά δεύτερον, ήλθομεν, αγαπητοί μου, εις την πηγήν ταύτην, δια να αντλήσωμεν ουχί μόνον το φυσικόν ύδωρ εκ του Φρέατος του Ιακώβ, αλλά κυρίως το πνευματικόν ύδωρ εκ της πνευματικής πλέον πηγής του ευχαριστιακού ποτηρίου του Κυριακού σώματος και αίματος του Χριστού. Ήλθομεν, λέγω, δια να γίνωμεν κοινωνοί της μεγάλης πίστεως του Πατριάρχου Ιακώβ, της μετανοίας και της αληθινής προσκυνήσεως της Σαμαρείτιδος γυναικός, αλλά και του μαρτυρίου της αγάπης του Χριστού. Επί πλέον δε ήλθομεν, δια να τιμήσωμεν τον μιμητήν και νέον Αυτής ιερομάρτυρα Άγιον Φιλούμενον τον Αγιοταφίτην.

Το παράγγελμα του Χριστού: «Αλλ' έρχεται ώρα, και νυν εστιν, ότε οι αληθινοί προσκυνηταί προσκυνήσουσιν τω Πατρί εν Πνεύματι και αληθεία• και γαρ ο Πατήρ τοιούτους ζητεί τους προσκυνούντας Αυτόν», (Ιω. 4,23), δεν απευθύνεται μόνον προς την Σαμαρείτιδα γυναίκα του Ευαγγελίου, αλλά προς πάντας τους ανθρώπους και προς ένα έκαστον εξ ημών.

Απευθύνονται δε οι λόγοι ούτοι του Χριστού δια στόματος της Εκκλησίας Αυτού. Της εκκλησίας, «ην εκτήσω τω τιμίω αίματι Αυτού». Η ώρα δε και η χρονική στιγμή των αληθινών και πραγματικών προσκυνητών Αυτού δεν είναι το αύριον, αλλά είναι το τώρα, «αλλ' έρχεται ώρα και νυν εστιν».

Ερμηνεύων τους λόγους τούτους ο ιερός Χρυσόστομος, λέγει: «Μη νομίσης, φησί, ταύτην τοιαύτην είναι την προφητείαν, ως μετά πολύν γενήσεσθαι χρόνον• τα γαρ πράγματα εφέστηκεν ήδη και επί θύραίς εστι».

Αυτήν ακριβώς την αλήθειαν «της δωρεάς του Θεού», (Ιω. 4,10), γνωρίσασα η Σαμαρείτις γυνή μετά των γενομένων εις αυτήν αποκαλύψεων υπό του Μεσσίου Χριστού, εγκατέλειψε τα πάντα άνευ δευτέρας σκέψεως, άνευ τινός αναβολής και εζήτει από τον Χριστόν, την πνευματικήν πλέον πηγήν, ύδωρ αλλόμενον, ύδωρ πνευματικόν, ύδωρ αιώνιον. «Αφήκεν ουν την υδρίαν αυτής η γυνή και απήλθεν εις την πόλιν ... », (Ιω. 4,28).

Η σήμερον εορταζομένη Αγία Φωτεινή η Σαμαρείτις, αγαπητοί μου αδελφοί, μας καλεί να γίνωμεν μιμηταί αυτής. Με άλλα λόγια, καλούμεθα να αφήσωμεν την υδρίαν των ασθενειών και παθών, δηλονότι των αμαρτιών ημών, και να απέλθωμεν, να προστρέξωμεν εις την πόλιν του Θεού την αγίαν, εις την Εκκλησίαν του Χριστού, δια να πίωμεν «ου εγώ δώσω, αυτή λέγει ο Χριστός, ου μη διψήση εις τον αιώνα».

Χριστός Ανέστη».

Η θ. Λειτουργία ετελειώθη εν τη θ. Ευχαριστία, μεταδοθείση τοις πιστοίς υπό του Μακαριωτάτου. Μετά το πέρας της θ. Λειτουργίας εγένετο ιερά λιτανεία πέριξ του ιερού Ναού και ηκολούθησε δεξίωσις εις το ηγουμενείον, όπου οι μαθηταί του Κατηχητικού σχολείου του Αγίου Γεωργίου Μπετζαλλά έψαλαν εις τον Μακαριώτατον με επιτυχίαν αναστάσιμα τροπάρια ελληνιστί και αραβιστί και τον πολυχρονισμόν Αυτού και εδέχθησαν υπ' Αυτού πλουσίας τας Πατριαρχικάς Αυτού ευχάς και ευλογίας. Μετά την δεξίωσιν ηκολούθησε πλουσία τράπεζα εις πάντας.

Εκ της Αρχιγραμματείας