Απολυτίκιο, Ήχος Α΄
Την σπουδήν σου τη κλήσει κατάλληλον, εργασαμένη φερώνυμε, την ομώνυμόν σου δόξαν εις κατοικίαν κεκλήρωσαι, Ιερουσαλήμ αθληφόρε, συν τοις τέκνοις Πανένδοξε. Όθεν προχέεις ιάματα και πρεσβεύεις υπέρ των ψυχών ημών.
Κοντάκιο, Τα άνω ζητούν…
Ασκήσει θερμή τα πάθη θανατώσασα, αθλήσει στερρά τυράννους καταισχύνασα, συν τοις τέκνοις, ένδοξε, Τον αρχαίον, Μάρτυς αντίπαλον, πτερνιστήν ημών καταβέβληκας νεανικώς, και νίκη ουρανόθεν στέφος είληφας.
Η Αγία Ιερουσαλήμ έζησε και μαρτύρησε την εποχή που ήταν Αυτοκράτορας στη Ρώμη ο Μάρκος Αυρήλιος Πρόβος (276-282 μ.Χ.). Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου από ευκατάστατη οικογένεια. Οι γονείς της ήταν Χριστιανοί και της εμφύσησαν τις χριστιανικές αρετές και την πίστη προς το Θεό. Η ανατροφή της έγινε «εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου». Μελέτησε τα Ιερά Γράμματα και παρ’ όλο που ήθελε να αφοσιωθεί στην πίστη της προς το Θεό, οι γονείς της την πάντρεψαν ακουσίως. Έκανε τρία παιδιά το Σεκένδο, το Σεκένδικο και τον Κήγορο. Η ανατροφή των παιδιών της, όπως ήταν φυσικό, ήταν βασισμένη στο χριστιανικό φρόνημα.
Σύντομα ο σύζυγός της απεβίωσε και έμεινε χήρα. Μετά το θάνατό του και λόγω του ζήλου που είχε να διαδώσει τη χριστιανική πίστη παντού, ώστε να φωτιστούν οι άνθρωποι και να επιστρέψουν στο Θεό, πήρε τη μεγάλη απόφαση να ταξιδέψει παντού και να κηρύξει το λόγο του Θεού. Ξεκίνησε με τα παιδιά της από την Αλεξάνδρεια και από πόλη σε πόλη κήρυττε κατά της ειδωλολατρίας, ενώ οι αντιδράσεις και οι κίνδυνοι δεν ήταν λίγοι.
Έφτασε και στην ξακουστή Ρώμη, την πρωτεύουσα του τότε Ρωμαϊκού κράτους. Η αγία ζωή που διήγε, οι προσευχές της, οι νηστείες, η ταπείνωση, η διδασκαλία της με πραότητα ήταν αρετές που ώθησαν πολλούς στο Χριστιανισμό. Εργαζόταν «εν φόβω και τρόμω την εαυτής σωτηρίαν» και βοηθούσε όσους είχαν ανάγκη. Συμβούλευε τα παιδιά της να ποθούν τα άφθαρτα και αιώνια και να αντιστέκονται στα γήινα και μάταια.
Την εποχή του Αυτοκράτορα Αυρηλιανού άναψε ο διωγμός κατά των Χριστιανών και λάμβαναν χώρα φρικτά βασανιστήρια. Τότε η Αγία ανέπτυξε μεγάλη δραστηριότητα, με την επίσκεψη της σε βασανισμένους Χριστιανούς και την παραλαβή των λειψάνων των Μαρτύρων προς ενταφιασμό.
Όταν ο Αυτοκράτορας έμαθε για τη δράση και τα προτερήματα της Ιερουσαλήμ από τη συγγενή αυτής Σεβαστιανή, διέταξε να τη συλλάβουν. Έστειλε το γιο του, Φιλόδωρο, να τη φέρει, όμως στο δρόμο είχε ατύχημα με το άλογο και πονούσε πολύ. Τότε η Σεβαστιανή μίλησε για τη δύναμη της προσευχής της Ιερουσαλήμ και πώς αυτή μπορεί να τον θεραπεύσει. Ο βασιλιάς πείστηκε και έστειλε δώρα στην Αγία, ζητώντας να έρθει να προσευχηθεί για την ανάρρωση του παιδιού του. Η Αγία δεν πήγε, όμως του απέστειλε επιστολή λέγοντας αυτού να πιστέψει στον επουράνιο βασιλέα και τότε θα θεραπευθεί ο γιος του. Ο βασιλιάς όταν έλαβε το γράμμα το τοποθέτησε με ευλάβεια και πίστη στο πόδι του Φιλόδωρου και εκείνος έγινε αμέσως καλά. Κατόπιν αυτού η Αγία μπόρεσε να τους κηρύξει το λόγο του Θεού και πολλοί βαπτίστηκαν Χριστιανοί.
Η Αγία συνέχισε το ταξίδι της σε άλλες πόλεις. Πέρασε από την Αθήνα, τη Βοιωτία, τη Θεσσαλία και έφτασε στη Βέροια. Την περίοδο εκείνη έγινε Αυτοκράτορας ο Μάρκος Αυρήλιος Πρόβος. Αυτός διέταξε το διωγμό των Χριστιανών και το σκληρό βασανισμό τους. Ο Δούκας της Θεσσαλονίκης Κιντιανός κατήγγειλε την Αγία Ιερουσαλήμ, καθώς και τα τρία της παιδιά, στον Αυτοκράτορα για τη δράση τους και τη χριστιανική πίστη τους. Και ο Αυτοκράτορας διέταξε τη σύλληψή της. Όταν έμαθε η Αγία Ιερουσαλήμ ότι έρχονται στη Βέροια να τη συλλάβουν, εκείνη δεν πτοήθηκε. Αντίθετα, ανυπομονούσε να ομολογήσει την πίστη της. Επιπλέον με τα λόγια της τόνωσε και ενδυνάμωσε τα παιδιά της.
Τα παιδιά της υπέστησαν τρομερά βασανιστήρια και δεν υπέκυψαν στα βασιλικά δώρα που τους έταζαν. Αντίθετα, με χαμόγελο ομολόγησαν την πίστη τους και υπέμειναν τους βασανισμούς. Μέχρι το τέλος άντεξαν τα σκληρά και απάνθρωπα βασανιστήρια και παρέδωσαν την ψυχή τους στο Θεό.
Κατόπιν βασανίστηκε και η Αγία Ιερουσαλήμ από τους σκληρούς διώκτες των Χριστιανών. Και εκείνη όμως με χαμόγελο υπέμεινε τους βασανισμούς με καρτερία και ταπείνωση, ώσπου δέχτηκε το τελικό χτύπημα του αποκεφαλισμού της. Μερικοί τότε ευσεβείς άνδρες πήραν το άγιο και βασανισμένο σώμα της και το έθαψαν στο Νότιο μέρος της Βέροιας. Αργότερα εκεί χτίστηκε Ναός στο όνομα της Αγίας Ιερουσαλήμ, όπου έλαβαν χώρα πολλά θαύματα σε όσους την παρακαλούσαν με πίστη. Ο Ναός αυτός κάηκε σε μια μεγάλη πυρκαγιά της Βέροιας.
Τα θαύματα της Αγίας που έκανε εν ζωή και μετά θάνατον είναι πολλά. Ενδεικτικά αναφέρουμε το κάτωθι: Κάποτε υπήρχε πείνα στη Βέροια και τα περίχωρά της. Τριάντα μήνες είχε να βρέξει. Στέρεψαν οι βρύσες και τα πηγάδια, τα ποτάμια και η γη ξεράθηκαν. Τότε τους έσωσε η Αγία Ιερουσαλήμ. Παρουσιάστηκε σε ένα λιμάνι της Ιταλίας, όπου ήταν φορτωμένα καράβια με σιτάρι και δεν απέπλεαν επειδή δεν φυσούσε άνεμος. Αγόρασε όλο το σιτάρι και τους ζήτησε να το πάνε στη Βέροια. Τότε άρχισε να φυσά άνεμος και ξεκίνησαν τα πλοία για το ταξίδι τους. Μεσοπέλαγα οι ναυτικοί σκέφτηκαν να μην πάνε στη Βέροια, αλλά σε άλλες περιοχές. Τότε η θάλασσα αγρίεψε και τεράστια κύματα κάλυπταν τα καράβια. Κινδύνευαν και ήθελαν να ρίξουν το σιτάρι στη θάλασσα, αλλά δεν μπορούσαν. Έπειτα παρουσιάστηκε η Αγία και τους είπε ότι κινδυνεύουν επειδή έκαναν πονηρές και δόλιες σκέψεις. Πήρε το τιμόνι και οδήγησε τα καράβια στο λιμάνι. Μετέφεραν το σιτάρι στη Βέροια και άρχισαν να το μοιράζουν δωρεάν στους κατοίκους, σύμφωνα με τις εντολές της Αγίας. Οι κάτοικοι κατάλαβαν ότι τους το έστελνε η Αγία Ιερουσαλήμ και δοξολογούσαν το Θεό και την ίδια. Μάλιστα το βράδυ αρκετοί την είδαν στον ύπνο τους να προσεύχεται στο Θεό να βρέξει και πράγματι την επόμενη μέρα άρχισε να βρέχει και μπόρεσαν οι κάτοικοι να σπείρουν τα χωράφια τους.
Εξαιτίας του θαύματος αυτού οι κάτοικοι της Βέροιας και των περιχώρων συνέρρεαν στον Ιερό Ναό της και έκαναν πανηγύρεις. Τότε σώζονταν και τα άγια λείψανά της. Όμως μετά την πυρπόληση του Ναού σταμάτησε η πανήγυρη και ξεκίνησε πριν λίγα χρόνια.
Σήμερα τιμάται η Αγία στη Θήβα και τη Λιβαδειά, όπου υπάρχει και γυναικείο Μοναστήρι προς τιμήν της Αγίας. Επίσης υπάρχει μικρός ναός σε ένα σπήλαιο πάνω από την πόλη της Υπάτης. Στις περιοχές αυτές η Αγία είχε διδάξει το λόγο του Κυρίου και για αυτό τιμάται το όνομά της. Στην περιοχή της Ρούμελης γιορτάζουν την Τρίτη της Διακαινησίμου την «Αγιαρσαλή» ή Αγία Ρουσαλή, η οποία ασφαλώς είναι η Αγία Ιερουσαλήμ. Ίσως να έχει σχέση με την πανήγυρη «τα Ρουσάλια», που λάμβαναν χώρα την Τρίτη της Διακαινησίμου στην Αθήνα στο Ναό του Αγίου Γεωργίου Ακαμάτη ή «32 κολώνες», όπως λεγόταν τότε το Θησείο, ενώ στα Μέγαρα στον Ναό του Αγίου Ιωάννου Χορευταρά, μέχρι σήμερα, όπου χορεύεται και ο χορός της τράτας από κοπέλες των Μεγάρων.
Η Αγία Ιερουσαλήμ είναι μια ηρωίδα χριστιανή μητέρα, που με βαθιά πίστη οδήγησε τα παιδιά της στη θυσία υπέρ του Χριστού. Είναι μια μητέρα, που στα δύσκολα χρόνια των μεγάλων διωγμών των Χριστιανών, δε δίστασε να αναθρέψει και να μεγαλώσει τα παιδιά της με το φως, το κάλλος και την αλήθεια του Ευαγγελίου. Δεν φοβήθηκε να μεταλαμπαδεύσει στις ψυχές των παιδιών της το χριστιανικό φρόνημα, τη χριστιανική πίστη, τις αρετές της υπομονής, της καρτερίας, της αυτοθυσίας.
Η Χριστιανή μητέρα αποτέλεσε παράδειγμα προς μίμηση και στερέωσε το χαρακτήρα και την πίστη των παιδιών της. Και αυτά ως λιοντάρια αγωνίστηκαν για τη χριστιανική πίστη τους και επέδειξαν αντίσταση στους ειδωλολάτρες πολέμιους του Χριστιανισμού. Με θάρρος ομολόγησαν την πίστη τους, με σθένος υπέμειναν τα βασανιστήρια και με πνεύμα αυτοθυσίας σφράγισαν με το αίμα τους την αγάπη τους για το Χριστό.
Έτσι η Αγία Ιερουσαλήμ έγινε μητέρα γενναίων στρατιωτών του Χριστού, έγινε μητέρα Μαρτύρων, έγινε οδηγός των παιδιών της σε πορεία αθάνατης ζωής. Με το μαρτύριό τους έγιναν κοινωνοί της αστείρευτης και αιώνιας ζωής στη βασιλεία του Θεού. Αυτή η μητέρα αποτελεί υπέροχο παράδειγμα για τις Χριστιανές μητέρες.
Πηγή υλικού
Η Αγία Ιερουσαλήμ, Χαραλάμπους Βασιλόπουλου, Αρχιμανδρίτου, Βίοι Αγίων 106, Εκδόσεις «Ορθοδόξου Τύπου», Κάνιγγος 10, 106 77 Αθήναι
Επιλογή υλικού
Αικατερίνη Διαμαντοπούλου
Υπεύθυνη υλικού των Ιστοχώρων
του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων
Login
Υπενθύμιση κωδικού